W każdej profesjonalnej uprawie konopi ogromne znaczenie ma kontrola nad płcią roślin. Od tego bowiem zależy jakość i wartość końcowego zbioru. Pojawienie się osobników hermafrodytycznych może zniweczyć wiele miesięcy pracy growera. Dlatego warto dokładnie zrozumieć, czym jest hermafrodytyzm u konopi, dlaczego się pojawia i jak skutecznie zareagować, gdy tylko się ujawni.
Czym są Hermafrodyty Konopi i Dlaczego są One aż Tak Ogromnym Zagrożeniem?
Hermafrodytyzm u konopi oznacza występowanie jednocześnie męskich i żeńskich organów płciowych u jednej rośliny. Takie osobniki mają zdolność do samozapylenia – same produkują pyłek i mogą nim zapylić własne żeńskie kwiaty. W efekcie zamiast wartościowych, żywicznych topów, pojawiają się kwiaty pełne nasion, co drastycznie obniża zawartość kannabinoidów i walory użytkowe zbioru. Dla plantatora nastawionego na wysoką jakość plonów, zwłaszcza przy uprawie medycznej lub rekreacyjnej, obecność hermafrodytycznych osobników to zagrożenie, które wymaga szybkiej reakcji.
Należy zaznaczyć, że hermafrodytyczne rośliny wytwarzają realny pyłek, który może być przenoszony przez powietrze i zapylać sąsiednie rośliny żeńskie w promieniu wielu metrów. Jeden osobnik jest więc w stanie zaprzepaścić potencjał całej partii zbioru, niezależnie od tego, czy uprawa prowadzona jest indoor, czy outdoor. Zapylone topy, nawet jeśli na pierwszy rzut oka wyglądają poprawnie, nie mają niestety tej samej mocy działania i zawartości THC co ich beznasienne odpowiedniki.
Hermafrodyty, które mogą pojawić się w uprawie konopi, bywają często mylone przez początkujących hodowców z roślinami męskimi. To jednak poważny błąd – hermafrodyty różnią się od osobników męskich, a ich obecność w uprawie niesie ze sobą inne konsekwencje, dlatego warto nauczyć się je od siebie odróżniać.
Jakie są Główne Typy Hermafrodytyzmu?
Wyróżniamy dwa główne typy hermafrodytycznych roślin konopi. Pierwszy z nich to tak zwane prawdziwe hermafrodytki. Są to rośliny, u których jednocześnie rozwijają się męskie woreczki pyłkowe (sakiewki) i żeńskie kwiaty. Sakiewki z czasem dojrzewają, pękają i uwalniają pyłek, który unosi się w powietrzu i może zapylić inne osobniki. Takie przypadki relatywnie łatwo rozpoznać przy dokładnej inspekcji, ponieważ organy rozrodcze są bardzo dobrze widoczne w różnych partiach rośliny.
Drugim typem są tak zwane „banany”, a więc niewielkie, wąskie pręciki pojawiające się bezpośrednio w żeńskich kwiatach. Wyglądem przypominają one właśnie banany, skąd ich potoczna nazwa. Są znacznie bardziej niepozorne, ale równie groźne. W ich przypadku pyłek uwalniany bezpośrednio w strukturze kwiatu skutecznie zapładnia go od środka. To sprawia, że tego typu hermafrodyty nierzadko pozostają niezauważone aż do czasu, gdy uszkodzenia zbioru są już nieodwracalne.
Dlaczego Dochodzi do Hermafrodytyzmu? Poznaj Najczęstsze Przyczyny
Wbrew obiegowym opiniom hermafrodytyzm u konopi najczęściej nie wynika z genetyki, lecz z ekspozycji rośliny na silny stres. W sytuacji zagrożenia życia konopie uruchamiają mechanizmy obronne – w tym zdolność do samozapylenia – aby zabezpieczyć ciągłość gatunku. Stres wywołany może być różnorodnymi czynnikami. Najczęstsze to jednak gwałtowne wahania temperatury, nieprawidłowa wilgotność, deficyty lub nadmiary składników odżywczych, zbyt silne światło, kwaśne pH podłoża czy mechaniczne uszkodzenia rośliny.
Szczególną uwagę należy zwrócić na błędy w cyklu świetlnym. Jakiekolwiek przerwy w ciemności, przypadkowe zapalenie światła w trakcie nocy lub brak stałego rytmu dobowego to silne bodźce stresowe, które potrafią wywołać hermafrodytyzm nawet u odmian stabilnych genetycznie. Równie niebezpieczne są błędy przy treningach roślin, do których zaliczamy m.in. topping czy LST – wykonane nieumiejętnie mogą prowadzić do powstania niepożądanych reakcji fizjologicznych.
Czy Genetyka ma Jakieś Znaczenie?
Pomimo że stres jest dominującym czynnikiem wpływającym na powstawanie hermafrodytyzmu, nie oznacza to, że genetyka nie odgrywa absolutnie żadnej roli. W przypadku tanich lub ze złych źródeł nasion ryzyko wystąpienia cech niestabilnych zdecydowanie rośnie. Dlatego też tak istotne jest kupowanie materiału siewnego wyłącznie z pewnych, renomowanych źródeł. Nasiona feminizowane wysokiej jakości są w chwili obecnej produkowane z dużą precyzją i niezwykle rzadko wykazują tendencje do hermienia, o ile nie są narażone na nadmierny stres.
Jak Skutecznie Zapobiegać Pojawieniu się Hermafrodytyzmu?
Najskuteczniejszą metodą zapobiegania hermafrodytyzmowi jest bez wątpienia stworzenie roślinom idealnych warunków środowiskowych. Należy monitorować temperaturę, wilgotność, poziom nawożenia, intensywność światła oraz czas ekspozycji na oświetlenie. Przydatne okazują się profesjonalne mierniki PPM, higrometry, termometry czy nawet zaawansowane lampy i zegary do programowania cyklu dobowego z sztucznym wschodem i zachodem słońca. Równie ważne jest delikatne obchodzenie się z roślinami w trakcie ich rozwoju, szczególnie w okresie kwitnienia. Stres fizyczny lub chemiczny w tym okresie znacząco zwiększa ryzyko wykształcenia męskich organów płciowych. Dlatego też pod żadnym pozorem nie można zaniedbywać swoich roślin konopi.
Co Zrobić, Kiedy Już Pojawi się Hermafrodyta?
Gdy podczas rutynowej kontroli zauważysz jakiekolwiek objawy hermafrodytyzmu, konieczne jest natychmiastowe działanie. Roślinę należy jak najszybciej usunąć z plantacji i odizolować, aby nie dopuścić do rozprzestrzenienia się pyłku. Jeżeli hermafrodyta nie zdążył jeszcze uwolnić pyłku, to na szczęście istnieje możliwość jego bezpiecznej utylizacji lub – w celach edukacyjnych bądź hodowlanych – przeniesienia do osobnego growboxa i wykorzystania do produkcji nasion.
W przypadku plantacji outdoor sytuacja jest niestety znacznie bardziej niebezpieczna. Pyłek może bowiem przenosić się na bardzo duże odległości wraz z wiatrem, dlatego jakiekolwiek opóźnienie w usunięciu rośliny może skończyć się niechcianym zapyleniem całej uprawy. Wszystko to sprawia, że absolutnie kluczowe jest codzienne monitorowanie stanu roślin oraz szybka reakcja na niepokojące objawy, zwłaszcza w fazie kwitnienia. Dzięki temu hermafrodyta nie powinna stanowić zagrożenia dla pozostałych konopi.
Bądź Czujny, Zanim Będzie za Późno – Wszystko, co Warto Wiedzieć o Hermafrodytyzmie
Hermafrodytyzm to z pewnością jedno z największych zagrożeń dla upraw konopi nastawionych na uzyskanie żywicznych, pełnowartościowych kwiatów. Choć zjawisko to jest naturalnym mechanizmem przetrwania roślin, to w praktyce hodowlanej stanowi ogromny problem, którego nie można bagatelizować. Wiedza o jego przyczynach, typach oraz skuteczna identyfikacja i eliminacja osobników obojnaczych to niezbędne kompetencje każdego growera. Tylko dzięki wzmożonej czujności, cierpliwości i systematycznej kontroli możemy chronić nasze plony przed nieodwracalnymi stratami.
